آشنایی با استان گلستان
سخاوت طبیعت این استان ، فراوانی بارش ، خاک حاصلخیز و اعتدال هوا همواره نیروی کار را به سمت خود جذب نموده است و به همین علت است که تنوع قومی و تراکم جمعیت در این استان چشمگیر گردیده است.
این استان دارای 14 شهرستان گرگان ، کردکوی ، بندرگز ،بندرترکمن ،گمیشان، علی آبادکتول ، گنبدکاووس ،کلاله ،گالیکش ،مراوه تپه ،مینودشت ، آزادشهر ، رامیان و آق قلا می باشد از ویژگی های این استان فاصله کم مراکز این شهرستان ها از هم می باشد.
آب و هوا
نوار جنوب استان متشکل از کوهستان های نسبتا بلند البرز با پوشش گیاهی جنگلی انبوه و مرتعی است. کوهستان های البرز همچون سدی است که مانع ورود رطوبت دریای خرز به نواحی داخلی ایران می گردد ، این رطوبت ها در پشت کوهستان های البرز مانده و نواحی شمالی ایران را با بارش برف و باران سیراب میکند در حالی دامنه های جنوبی این کوهستان ها (نواحی مرکزی ایران) از بارش های کافی بهره ای نمی برند. در جوار این کوهستان ها نوار جلگه ای سبز با هوای معتدل خزری و مرطوب قرار گرفته است. بیشتر شهرها و روستاها ، زمین های کشاورزی ، تاسیسات و صنایع استان نیز در همین بخش جای گرفته است. با دور شدن از دیواره کوهستانی و اراضی معتدله مجاور آن ، نواحی شمال استان در مجاورت مرز ترکمنستان با توجه به این که از کانون های رطوبت دورتر است آب و هوا تا حدود زیادی به خشکی گراییده است و فاصله دمای شب و روز نیز بیشتر می شود.
میانگین بارندگی این استان نسبت به میانگین کشوری سه برابر است و بارندگی در همه فصول سال اما بیشتر در فصل های پاییز و زمستان اتفاق می افتد.
مردم
استان گلستان از استان های متنوع ایران از نظر قومیت هاست. زمین های کشاورزی حاصلخیز و آب فراوان این استان را به استانی مهاجر پذیر تبدیل کرده است. امروزه شاهد زندگی اقوام ترکمن ، فارس های بومی و فارس های سیستانی و خراسانی ،ترک و اقوام دیگری هستیم .فارس های بومی، سیستانی و خراسانی و ترک ها پیرو مذهب شیعه دوازده امامی و مردم ترکمن پیرو مذهب اهل سنت حنفی اند.
ترکمن ها
ترکمن ها قومی ترک تبار هستند که بیشتر در نواحی شمالی و شرقی استان زندگی می کنند. البته این قوم با سال ها زندگی در کنار اقوام دیگر ایرانی و آمیزش و اختلاط با یکدیگر قومی بطور قطع ترک نژاد نیست سال ها زندگی در کنار اقوام دیگر این شرایط را به وجود آورده و از ظاهر و چهره برخی از هم وطنان ترکمن نیز کاملا آشکار است . قوم ترکمن به چابکسواری مشهور است ترکمن ها دارای لباس ویژه خود می باشند لباس زنانه ترکمنی جامه هایی بلند در رنگ هایی شاد و روسری هایی بلند می باشد و لباس مردانه نیز به شکل جامه های بلند و کلاه هایی بزرگ پوستی با پشم های بلند می باشد که استفاده از آنها امروزه کمرنگ تر شده است البته زنان ترکمن بسیاری یافت می شوند که پوشش سنتی خود را با کمی تغییر حفظ کرده اند اما پوشش مردانه ترکمن به ندرت استفاده می شود.
سیستانی ها
مردم سیستانی از چندین سال گذشته تاکنون به این استان آمده اند و بخش قابل توجهی از جمعیت این استان را به خود اختصاص داده اند. سیستانیان به زبان پارسی با گویش خاص خود سخن می گویند و پیرو مذهب شیعه دوازده امامی می باشند و به علت خشکسالی های سیستان به این استان مهاجرت کرده اند و برخی ها عوامل سیاسی حکومت های پیشین برای تعدیل جمعیت این منطقه به نفع فارسی زبانان و استفاده از سیستانی های بحران زده برای تثبیت حاکمیت پهلوی در این منطقه به خاطر پیامدهای ممکن به جهت شکل گیری حکومت کمونیستی ترکمستان و جلوگیری از نفوذ آنان در ترکمن صحرا را در کوچ سیستانی ها به این منطقه موثر می دانند. با این حال سیستانی ها را به طور گسترده در شهرهای این استان پراکنده شده اند.
مردم محلی
مردمانی هستند که از دیرباز ساکن دیار سبز بوده اند. از گویش های محلی در استان گلستان می توان به گویش کتولی در علی آباد و گویش مازندرانی در بخش های غربی استان توجه کرد که امروزه بسان دیگر گویش های ایرانی روند کمرنگ شدن را می پیمایند.
پیشینه
از این خطه در کتیبه بیستون داریوش یاد شده است. تاریخ نویسان یونانی نیز از این خطه با نام هیرکانی یاد کرده اند. دیوار گرگان برای جلوگیری از یورش اقوام بیگانه به ایران در دوره های اشکانی و ساسانی ساخته شد. پس از تضعیف حکومت زیاریان آنان سال ها بعنوان حاکمان محلی گرگان حکم راندند. دانش دوستی قابوس بن وشمگیر حاکم زیاری دانشمندان پرآوازه ایرانی ابوریحان بیرونی و ابن سینا را به گرگان کشاند. شهر گرگان قدیم در یورش وحشیانه مغول ها ویران شد و شهری که امروزه گرگان می نامیم همان استرآباد پیشین است. در گذشته از واژه ترکمن صحرا نیز برای بخشی از مناطق جنوب شرقی دریای خزر یاد شده است.
همچنین این استان زادگاه اولیه شاهان قاجار که سال ها بر ایران حکم راندند نیز هست. شاهان قاجار منسوب به ایل ترک تبار قاجار ساکن در استرآباد بودند.
منابع
گلستان گنجینه ای است از منابع فراوان آب ، دشت های کشاورزی حاصل خیز ، هوای معتدل که امکان تولید اقسام مختلفی از محصولات زراعی و باغی را می دهد. جنگل ها ، کوهستان ها و آبشارهای کم نظیر و حتی بی نظیر که همه ساله گردشگران بسیاری را از سایر نقاط کشور به خود جذب می کند از داشته های ارزشمند این استان محسوب می گردد.
برخورداری از معادن غنی همچون زغال سنگ ، دسترسی به آب های خزر و صید و صیادی از سفره دریای خزر نیز از دیگر منابع این استان محسوب می گردد.
همسایگی با کشور ترکمنستان نیز از ویژگی های جغرافیایی راهبردی و استراتژیک این استان است. گلستان از طریق مرز ترکمنستان راه آهن سراسری ایران را به کشورهای آسیای میانه متصل می سازد. برقراری روابط تجاری و تاسیس بازارچه های مرزی پررونق نیز از دیگر ره آورد های مرز برای این استان است. همچنین این استان راه ارتباطی استان های شمالی به شهر مشهد و مناطق شمال شرق کشور محسوب می گردد.
کشاورزی
استان گلستان با داشتن زمین های حاصل خیز ، بارش فراوان و هوای مناسب برای کشاورزی از استان هایی است که دارای کشاورزی پررونقی می باشد . گندم و جو ، برنج ،پنبه ، دانه های روغنی مانند سویا ، آفتابگردان ،کلزا ، گوجه فرنگی ، زعفران ، مرکبات و ... از جمله محصولات مهم کشاورزی این استان اند. گلستان به تنهایی بطور متوسط میان 7 تا 10 درصد گندم کشور را تامین می کند و رتبه سوم کشور را از تولید گندم داراست. میزان بالایی از تولید پنبه و زیتون کشور نیز مربوط به این استان است. این استان رتبه نخست کشت دانه های روغنی کشور را داراست.
صنعت
با وجود کشاورزی غنی استان امکان به وجود آمدن کارخانه های موادغدایی و ماشین آلات کشاورزی بیشتر ، در این استان وجود دارد. صنعت در گلستان نه به آن حد رسیده که از استان های صنعتی کشور قلمداد شود و نه از استان های محروم کشور است بلکه صنعت استان نیاز به تقویت و گسترش بیشتر دارد. با این حال تعدادی از مهم ترین کارخانجات مواد غذایی کشور و کارخانجات صنایع معدنی و... در استان وجود دارد.
معدن
با اراضی جلگه ای و کشاورزی غنی در این استان ذخایر معدنی هم وجود دارند از جمله معادن استان معادن ذغال سنگ ،بوکسیت ،لاشه آهکی ،خاک نسوز و سنگ آهکی است.
گردشگری
استان گلستان از استان های توانمند گردشگری کشور است وجود جنگل های بکر و انبوه ،کوهستان های پوشیده از جنگل ،سواحل دریای خزر، چشمه ها ، آبشارها، آبگیرها ، گردشگاه ها و جویبارها این استان را مکانی بکر برای تفریح و گردش تبدیل کرده است. هرچند امکانات و زیرساخت های مناسبی برای تعدادی از اماکن تفریحی استان فراهم شده اما این استان قابلیت تبدیل شدن به یکی از قطب های گردشگردی خاورمیانه و حتی آسیا و جذب گردشگران خارجی را به جد داراست که این امر نیازمند سرمایه گذاری های کلان بخش دولتی و خصوصی است.
پارک ملی گلستان میان دو استان گلستان و خراسان شمالی واقع شده دارای گونه های گیاهی و حیوانی فراوان و بعضا کم یاب است و از مهم ترین پارک های ملی کشور و خاورمیانه می باشد.
منطقه ای توریستی ناهارخوران در جنوب شهر گرگان با فضای بکر و رستوران ها و امکانات رفاهی مناسب است و به خاطر نزدیکی به شهر گرگان و برخورداری از امکانات رفاهی گردشگران بسیاری را به خود جذب می کند.
آبشار کبودوال بزرگترین آبشار تمام خزه ای جهان است که در جنگل زیبایی به همین نام قرار گرفته است. این جنگل زیبا در پنج کیلومتری جنوب علی آباد کتول قرار گرفته است.
چشمه گل رامیان عمیق ترین چشمه آب سرد جهان می باشد که در شهرستان رامیان واقع شده است. ژرفای آن را تا 80 متر نیز دانسته اند. همچنین رامیان دارنده معدود ذخیره گاه های درخت زربین در جهان می باشد. از دیگر جاذبه های طبیعی گلستان می توان به آبشار لوه گالیکش ، تپه هزارپیچ ، پارک جنگلی تنگه چهل چای مینودشت ، پارک شبنم نوده خاندوز ، پارک جنگلی النگ دره گرگان و جنگل و آبشار شیرآباد رامیان اشاره کرد.
جاذبه های فرهنگی ، مذهبی و تاریخی
گلستان میراث دار بخشی از تمدن طبرستان قدیم و دشت گرگان است. برج های تاریخی بعضا منحصر به فرد در جهان ، مقابر بزرگان ایرانی ، مساجد و بناهای تاریخی و امامزادگان از جاذبه های فرهنگی و مذهبی گلستان محسوب می شوند.
برج گنبد قابوس بزرگترین بنای آجری جهان می باشد و امروزه در درون شهر گنبدکاووس خودنمایی می کند بلندای این برج 60 متر است که بر روی تپه ای ساخته شده است. این برج به فرمان قابوس بن وشمگیر در سال 397 هجری قمری ساخته شد.
برج رادکان با تاریخی دیرینه در جنوب کردکوی و نزدیکی روستای رادکان قرار دارد. ارتفاع تقریبی آن حدود 35 متر می باشد و آرامگاه ابوجعفر محمد بن وندر بن باوندی است. این برج حدود هزار سال قدمت دارد.
برج گرگان نیز نمادی مدرن و جدید برای شهر گرگان می باشد در میدان بسیج این شهر با ارتفاع 57 متر ساخته شده است .
آرامگاه خالد نبی و گورستان شگفت آور آن در میان کوهستان هایی در حدود 90 کیلومتری شمال شرق گنبدکاووس قرار گرفته است. راه این آرامگاه در آن منطقه کوهستانی دشوار می باشد. این مکان بر فراز کوه گوگجه داغ جای گرفته است. از دیگر ابنیه تاریخی فرهنگی این استان مسجد جامع گرگان ، آرامگاه مختوم قلی فراغی شاعر بزرگ ترکمن ها در مراوه تپه است.
ارتباطات
استان گلستان از یک سو به آبهای خزر دستیابی دارد و از سویی با کشور ترکمنستان هم مرز است البته کاهش آبخور کشتی ها و بالابودن عمق دریا تقریبا خاصیت تجاری قابل توجهی ندارد. این استان به شبکه سراسری راه آهن ایران نیز متصل شده است و راه آهن ایران پس از عبور از استان مازندران و شهرهای بندر ترکمن و گرگان به کشور ترکمنستان می رسد.
همچنین این استان یکی از مسیرهای ارتباطی تهران-مشهد می باشد که به خاطر ویژگی های طبیعی و سرسبز بودن راهی مورد انتخاب افراد بسیاری است. شهر گرگان نیز دارای فرودگاه بین المللی است و کلاله دارای فرودگاه داخلی می باشد.
مشتاق نظرات و دیدگاه های شما بازدیدکنندگان گرامی هستیم